کاخ کرملین مسکو (Kremlin) نماد قدرت دو امپراتوری بزرگ در طول تاریخ بوده است: روسیه قرون‌وسطی و اتحاد جماهیر شوروی. کرملین جایی است که تمام تاریخ پرفرازونشیب روسیه در آن رقم خورده است: ایوان مخوف و استالین در آن حکومت کرده‌اند، ناپلئون سوختن مسکو را در آن به تماشا نشست، این کاخ دیکتاتوری لنین را از نزدیک دید و نهایتاً میزبان ولادیمیر پوتین شد.
کرملین در واقع یک ارگ تاریخی است که در قلب شهر مسکو قرار دارد و هسته مرکزی این شهر نیز محسوب می‌شود. این کاخ مثلثی شکل از جنوب با رودخانه مسکوا، از شرق با میدان سرخ، و از غرب با باغ الکساندر هم‌جوار است. چند کلیسا و قصر، دیوار کرملین و برج‌های کوچک و بزرگ، کرملین را به یکی از زیباترین موزه‌های دنیا بدل کرده است.
باوجود اینکه شواهد زندگی بشر از ۵۰۰ سال قبل میلاد هم در این نقطه کشف‌شده، تاریخ واقعی مسکو از سال ۱۱۴۷ آغاز شد، زمانی که یوری دولگوروکی، دوک اعظم کی‌یف، در نقطه‌ای که رودهای مسکوا و نگلینا به هم می‌رسند دژی چوبی بنا کرد. این شهر با سرعتی باورنکردنی رشد کرد و در اوایل قرن ۱۳ میلادی تبدیل به قدرتمندترین شهر روسیه شد. در همین زمان ساخت بناهای سنگی در کرملین آغاز شد و در پایان قرن چهاردهم، ارگ کرملین توسط دیواری سنگی محافظت می‌شد. در دوران ایوان بزرگ (اواخر قرن پانزدهم)، کرملین به پایتخت روسیه متحد تبدیل شد. در همین روزها مسکو در خارج از دیوارهای شهر گسترش یافت و کرملین تبدیل به دنیای دیگری شد: پایگاه اصلی دولت و مذهب. کلیساهای جامع غرور (Assumption)، بشارت (Annunciation) و فرشته‌ی مقرب (Archangel)، قصر تِرم (Terem) و اقامتگاه سلطنتی، همه در همین دوران ساخته شدند. برج ناقوس ایوان کبیر هم بعدها به این مجموعه اضافه شد. پیتر کبیر بعد از به قدرت رسیدن پایتخت را به سنت پترزبورگ منتقل کرد. کرملین در سال ۱۹۱۷ دوباره تبدیل به مقر فرمانروایی روسیه شد. ستاره‌های قرمز بزرگی که روی برج‌های تدافعی کرملین به چشم می‌خورند یادگار دوران حکومت کمونیست‌هاست.
بیشتر برج‌ها و دیوارهایی که امروزه در ارگ کرملین مشاهده می‌شوند هم توسط معماران ایتالیایی در دوران ایوان سوم ساخته‌شده‌اند. طول دیوارهای کرملین مجموعاً ۲۲۰۵ متر است، ضخامتی بین ۳.۵ تا ۶.۵ متر دارند و ارتفاع آن‌ها از ۵ تا ۱۹ متر متغیر است. برج‌های تدافعی کرملین هم در اندازه‌ها و شکل‌های مختلف ساخته‌شده‌اند. نام، مشخصات و تاریخچه‌ی هریک از این برج‌ها منحصربه‌فرد است.
تنوع معماری‌ها در داخل ارگ کرملین تقریباً بی‌نظیر است، ساختمان‌ها قصرهایی که در سبک‌های روسی باستانی، کلاسیک و گوتیک ساخته‌شده‌اند در گوشه و کنار آن خودنمایی می‌کنند، که مهم‌ترین آن‌ها قصر بزرگ کرملین است: بنایی با ۷۰۰ اتاق که اقامتگاه تزار روسیه در قرن نوزدهم بود و پس‌ازآن به مقر فرمانروایی شوروی تبدیل شد. این بنا موزه‌ای کامل از زندگی تزارها و قدرت نظامی روس‌هاست. قصر تِرم، قصر پوتشنی، ساختمان سنا و زرادخانه از دیگر بناهای دیدنی کرملین به شمار می‌روند.
کرملین در کنار بازار بزرگ GUM، کلیسای سنت باسیل، و مقبره لنین در یکی از تاریخی‌ترین میدان‌های دنیا، یعنی میدان سرخ واقع‌شده است
در سال ۱۹۵۵، کرملین بار دیگر در‌های خود را به روی عموم مردم باز کرد (برای نخستین بار این کار را نیکلاس دوم انجام داده بود). در سال ۱۹۶۱ موزه‌های کرملین تاسیس شد و مدیریت آن را دختر یوری گاگارین یعنی النا بر عهده گرفت.
همچنین از سال ۱۹۹۱، کاخ کرملین محل اقامت رئیس جمهور روسیه بوده است.

سه اثر تاریخی در قلمرو کرملین:

تزار کانن (Tsar Cannon)- بزرگ‌ترین توپ در جهان است. شاه توپی که توسط آندری چوخوف ساخته شده تا در زمان حمله دشمنان مورد استفاده قرار گیرد که بر طبق گفته‌ها هیچ وقت نیاز به استفاده از این توپ احساس نشد و در حال حاضر حالتی نمادین دارد که مورد توجه گردشگران قرار گرفته است.
شاه زنگ تزار (Tsar Bell)- همانند تزار کانن بزرگ‌ترین در جهان است. یک ناقوس بزرگ مربوط به سده هجدهم میلادی است که قرار بود در یکی از کلیسا‌های مجموعه کرملین نصب شود. اما قبل از اتمام مراحل ساخت، در محل قرارگیری این شاه زنگ آتش‌سوزی اتفاق افتاد. وقتی مردم برای خاموش کردن شعله‌های منتقل شده به شاه زنگ روی آن آب ریختند، تکه‌ای به وزن ۱۱ تن از زنگ جدا شد که اکنون در کنار قسمت اصلی نگهداری می‌شود.
بنای یادبود سرگئی الکساندرویچ (Grand Duke Sergei Alexandrovich)- دوک کبیر، پسر امپراتور الکساندر دوم که در سال ۱۹۰۵ در یک حمله تروریستی کشته شد. بعد‌ها دستور داده شد در کاخ بنای یادبودی برای این دوک کبیر ساخته شود.
زمانی که از کاخ کرملین بازدید می‌کنید، نباید موزه‌های آن را فراموش کنید. قدیمی‌ترین آثار حکومتی، لباس تاج‌گذاری ملکه آلکساندرا فیودوروفنا، عصای سلطنتی و بسیاری از آثار فوق‌العاده در این موزه‌ها قابل مشاهده هستند. ایده‌ی خوب این است که قبل از بازدید از موزه‌ها، برنامه‌ی «موزه‌های کرملین مسکو» را دانلود کنید. این برنامه شامل اطلاعات مفید و کاربردی است.
خب، از تمامی جاذبه‌های اصلی و موزه‌های کاخ کرملین صحبت شد، حال زمان آن رسیده است که برخی از اسرار این کاخ بزرگ و با‌شکوه فاش شود.

نماد‌های کرملین چیست؟

دیوار‌های سرخ، برج‌های قرمز و ستاره‌های قرمز بالای برج از نماد‌های معروف کرملین هستند. آیا می‌دانید که رنگ قرمز نماد کمونیست‌های شوروی در گذشته بود؟ قبل از اینکه ستاره‌ها در سال ۱۹۳۷ نصب شوند، دو سر عقاب نماد این بنا در مسکوی روسیه بود. البته در مورد این ستاره‌های نصب شده نیز واقعیت‌‌هایی وجود دارد.
یکی دیگر از نماد‌های جذاب در قلمرو کاخ کرملین، ساعت بزرگی است که در سال ۱۸۵۲ بر روی برج اسپاسکایا (Spasskaya Tower)، سازه‌ای منحصر‌به‌فرد که دارای حدود چهار متر ارتفاع است، نصب شده است. اسپاسکایا در ضلع غربی قلمرو کرملین قرار گرفته است و در واقع ورودی این کاخ با‌شکوه به حساب می‌آید. البته این ساعت برای اهالی مسکو نیز نمایانگر نمادی سنتی است که زنگ آن در نیمه شب سال نو به صدا در می‌‌آید.