میدان حسنآباد از میدانهای تاریخی و سنتی تهران قاجاری است که در سال ۱۳۰۹ ساخته شد، پیش از ساخت این میدان، باغ بزرگی در این منطقه وجود داشت که از املاک میرزا یوسف آشتیانی بود. پس از گسترش یافتن تهران، او آن منطقه را به نام پسرش حسن، «حسنآباد» نامگذاری کرد. پس از درگذشت میرزا یوسف آشتیانی، ورثه این ملک را تکهتکه کرده و به فروش رساندند طوری که در دل محله مسکونی حسنآباد فقط دو چهارراه از آن باقی ماند.
میدان حسنآباد به نامهای دیگری نیز شهرت دارد که «میدان هشت گنبد» یکی از آنها میباشد، این میدان با چهار ساختمان و هشت گنبد به گونه منحنیشکل و قرینه ساخته شده است که ساختمانها گرداگرد میدان را دربرگرفتهاند و همین، دلیل نامیدن میدان هشت گنبد است.
یکی دیگر از نامهایی که به میدان حسنآباد نسبت داده شده، «میدان ملکالمتکلمین» است که از اصلیترین واعظان مشروطهخواه محسوب میشود و به دستور محمدعلی شاه به قتل میرسد، چند دهه بعد به کوشش فرزند وی مهدی ملکزاده، میدان حسنآباد به میدان ملکالمتکلمین تغییر نام داده و تندیس او در میدان نصب میشود که قبل از انقلاب ۵۷ به دلیلی نامشخص این تندیس به انبار پارک شهر منتقل شده و مفقود میشود.
همچنین میدان حسنآباد پس از انقلاب به «میدان ۳۱ شهریور» تغییر نام یافته بود و دوباره به نام حسنآباد ثبت گردید. همه خیابانهایی که به میدان حسنآباد منتهی میشوند سنگفرش شدهاند و زیرگذر شمالی- جنوبی برای گذر خودروها و پیوند خیابانهای حافظ و وحدتاسلامی (شاهپور) در زیر میدان ساخته شده است. پیرامون میدان را فروشگاههای ابزار و یراقآلات و قفلفروشی دربرگرفته و در قسمت جنوبی میدان بورس سیسمونی فروشها و در بخش شمالی مرکز فروش مبلمان اداری و لوازم چوبی است.
در پی بازسازی بناهای این میدان، یکی از ساختمانهای گنبدی میدان حسنآباد در اوایل دهه ۱۳۵۰، تخریب شد تا به جای آن ساختمان بانک ملی با نمای شیشهای در ضلع جنوبشرقی آن ساخته شود، با این ویرانی و آسیب به چهره میدان، قرینگی و یکپارچگی میدان از بین رفت، سپس در سال ۱۳۸۰ و در پی بازسازی و مرمت دوباره میدان، شهرداری منطقه ۱۲ تهران، سازهای نمایشی شبیه همان ساختمان گنبدی ویرانشده قرینه ساختمانهای دیگر میدان را به صورت دیواره و پوسته شماتیکی روی نمای ساختمان مدرن و شیشهای بانک ملی بازسازی کرد تا تمامیت فضای معماری آن تا حدی بازگردد.
مهندس ساختمانهای اطراف میدان، معمار برجسته ارمنی لئون تادوسیان با مشارکت قلیچ باقلیان بودند و گنبدهای مدور میدان اثر استاد اکبر نکووقت تک میباشد.
موزه ملی ایران، موزه آبگینه، موزه ارتباطات و کتابخانه ملک از دیدنیهای اطراف این میدان هستند.
