موزه عکسخانه یا عکسخانه شهر، اولین موزه دائمی ایران است که نمونههای سالم از دوربینهای دستی کداک و آکفا، جعبههای عظیم و سهپایهدار عکاسان حرفهای نسلهای قبل و هزاران وسیله عکاسی دیگر را به نمایش میگذارد.
این موزه در میدان هفت تیر تهران، و زیرنظر سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تهران و با کوشش بهمن جلالی بنا شده است.
عکسخانه شهر در اردیبهشت ماه ۱۳۷۴، با هدف گردآوری آثار عکاسی و عرضه کتابهای منتشر شده در حوزه عکاسی افتتاح شد و در حال حاضر با تهیه عنوانهای جدید فارسی و لاتین عضو جدید نیز میپذیرد و لابراتوار چاپ عکس و ظهور فیلم همه روزه با هماهنگی قبلی از ساعت ۹:۳۰ تا ۱۵:۳۰ در اختیار دانشجویان و علاقهمندان قرار میگیرد.
این موزه شامل بخشهای گوناگونی برای فعالیتهای عکسخانه میباشد، از جمله: نمایشگاه شماره یک و دو، کتابخانه تخصصی و لابراتوار میباشد.
صنعت عکاسی در ایران از اواسط حکومت محمد شاه قاجار و حدود ۳ سال بعد از اختراع آن در جهان آغار شد. نیکلای پاولوف ، دیپلمات جوان روسی که به منظور عکاسی تعلیم دیده بود با اولین دوربین عکاسی که هدیه امپراتور روس به محمدشاه قاجار بود، وارد ایران شد.
نخستین عکس در ایران در حضور محمدشاه و در ذی القعده ۱۲۵۸ هجری قمری ثبت گردید، بر اساس مدارک موجود ژول ریشار ملقب به موسیو ریشار خان در سال ۱۲۶۰ هجری قمری، در تبریز از ولیعهد ناصرالدین شاه که ۱۳ سال داشت و خواهرش عکاسی نمود سپس در سال ۱۲۶۳ هجری قمری جهت عکاسی دربار احضار گردید.
بخشهای موزه
بخشهای مختلف موزه عبارتند از:
فضاهای نمایشگاهی شامل نمایشگاه شماره ۱ و نمایشگاه شماره ۲ که شامل عکسهای قدیمی و دوربینها است و چیدمان مشخصی برحسب نوع و سیر تاریخی دارند.
سالن کنفرانس نیز در فضای میانی نمایشگاه شماره ۲ قرار دارد و محلی برای گردهماییها و گفتوگوهایی مرتبط با موضوع موزه است.
فضاهای مخصوص پرسنل و فعالیتهای اداری
فضاهای انبار و مخزن موزه برای اشیایی که در معرض نمایش نیستند و به صورت دورهای با اشیاء درون سالنهای نمایشگاهی جابهجا میشوند.
در موزه فروشگاهی به منظور فروش کتابها و نشریات تخصصی عکاسی دایر شده است.
دوربین ها و ابزار و ادوات عکاسی
انواع مختلف دوربینهای عکاسی قدیمی با سه قطع بزرگ، متوسط و کوچک در این موزه نگهداری و نمایش داده میشود از جمله:
دوربینهای استودیویی
دوربینهای جعبهای
دوربینهای فانوسی
دوربینهای استریوسکوپ یا جهاننما
دوربینهای فیلم فوری
انواع دوربینهای رفلکس و غیر رفلکس تک لنزی و دولنزی
دوربینهای دولنزی انعکاسی
دوربینهای مینیاتوری
علاوه بر اینها سایر ابزار و ادوات عکاسی از جمله آگراندیسمان، کاغذهای عکاسی، مواد چاپ و ظهور، مخازن فیلم و قیدهای کنتاکت، انواع نورسنج، سه پایه، لنز، فلاش و ابزار رتوش و همچنین تعداد محدودی از اولین نمونههای دوربین فیلمبرداری و نیز پروژکتورهای پخش فیلم و اسلاید نیز در این مجموعه بدیع و باارزش به چشم می خورد.
