شمسالعماره از بناهای تاریخی دوره قاجار است که در سال ۱۲۴۴ شمسی به دستور ناصرالدین شاه و به مباشرت دوستعلیخان نظامالدوله ساخته شد، این بنا از شاخصترین بناهای مجموعه کاخ گلستان است و دلیل برجسته بودن این سازه، ارتفاع، تزئینات و طراحی آن است.
شمسالعماره دارای پنج طبقه به ارتفاع ۳۵ متر بوده و اولین ساختمانی است که در ساخت آن از فلز استفاده شده است همچنین کلیه ستونهای طبقات بالا و حفاظها چدن است. این بنا دو برج همشکل دارد و کاشیکاری و پنجرههایی به سبک ایرانی دارد هرچند که از معماری غرب نیز بهره برده است.
ساعت بزرگی بر بالای شمس العماره نصب شده بود که گفته میشود صدای مهیبی داشته که افراد در چهار فرسخی (۲۴ کیلومتر) آن، صدایش را به وضوح می شنیدند، اگرچه این اغراق و مبالغه ای بیش نبود و آن را بیش از حد بزرگ کرده می گفتند بر اثر شکایت مکرر اهالی، شاه را مکلف می کند که دستور کم کردن صدای ساعت را بدهد تا با نمد صدای آن را خفیف کنند. این ساعت سالهاست که از کار افتاده ولی اسکلت آن هنوز خودنمایی می کند ساعت سازاین ساعت میرزا علی اکبر خان بود که آن را کوک و تعمیر می کرد.
همچنین گفته میشود که دو جغد نر و ماده در محفظه این ساعت لانه داشتند و هر بار که ظاهر میشدند، اتفاق ناخوشایندی میافتاد، در موقع کشته شدن ناصرالدین شاه ، سه روز از لانه بیرون آمده بودند که روز سوم شاه تیر خورده تاج و تخت به مظفر الدین شاه می رسد آنچه این شایعه یا حقیقت را بر سر زبان ها انداخت، بیرون آمدن و ظاهر شدن این دو جغد در روزهای ۱۶ تا ۱۹ شهریور ۱۳۲۰ بود. جغدها که بیرون آمدند مردم می گفتند خدا به خیر کند، که متفقین به ایران حمله کردند و قحطی، کشتار و نا امنی همه جا را گرفت.
آدرس:
تهران – خیابان ۱۵ خرداد – میدان ۱۵ خرداد – کاخ گلستان