آشنایی با دریاچه نئور

دریاچه نُئور دریاچه‌ای مابین شهرستان تالش و شهر اردبیل و خلخال در استان اردبیل در مرز بین استان اردبیل و استان گیلان واقع است. ریشه اسم نئور کلمه‌ای مغولی است در زبان مغولی به دریاچه نئور می‌گویند و در ترکی آذربایجانی به دریاچه کوچکی که رودخانه‌ای به آن نمی‌ریزد نئور گفته می‌شود. در جمهوری آذربایجان سه دریاچه با نامهای آجی نئور (در شهرستان شکی) نئور (شهرستان قاخ) و نئور (شهرستان قبله) وجود دارد.

دریاچه نُئور یک دریاچه طبیعی و آب شیرین می‌باشد در بلندیهای باختری رشته کوه باغرو بر روی ولکانیت پرفیر آندزیتی – ائوسن بالایی ایجاد شده‌است. در سال ۱۳۶۶ به منظور ذخیره آب جهت استفاده‌های کشاورزی سدی در تنها خروجی دریاچه (قانلی دره) احداث و مورد بهره‌برداری قرار گرفت. بارندگی مناسب و وجود چشمه‌های فراوان سبب پایداری وضعیت دریاچه شده ضمن آنکه هوای مطبوع منطقه زمینه بسیار مناسبی برای جذب گردشگر خصوصاً در اوقات گرم سال را فراهم کرده‌است.

نزولات جوی منبع اصلی تأمین آب چشمههای ورودی و دریاچه می‌باشد. در اطراف دریاچه چشمه‌های گسلی فراوانی وجود دارد که دبی آب این چشمه‌ها بر حسب مقادیر نزولات برفی سالیانه و پایداری برف چالها در ایام گرم و موقعیت آن‌ها متفاوت می‌باشد. وجود چشمه‌های متعدد حوضه آبریز دریاچه نئور از مهمترین منابع تأمین آب دریاچه به‌شمار می‌رود.

ارزش تالابها: این دریاچه دارای ارزشهای زیستگاهی – اکوتوریستی – زنبور داری – کشاورزی و دامداری می با شد. این منطقه دارای پوشش گیاهی متنوعی از گیاهان خشکی زی و آبزی است. دریاچه نئور زیستگاه برخی از گونه‌های پرندگان مهاجر عبوری است.

محدوده دریاچه نئور به‌ عنوان یک منطقه حفاظت شده زیست محیطی تحت نظارت سازمان حفاظت محیط زیست قرار دارد لذا شکار هر گونه پرنده آبی در این دریاچه ممنوع بوده و دارای ارزش های زیستگاهی – اکوتوریستی – زنبور داری – کشاورزی و دامداری می باشد، این منطقه داراى پوشش گیاهى متنوع از گیاهان خشکی زی و آبزی از جمله شبدر، بابونه، ‌بومادران، آلاله، نعناع و… است، دریاچه نئور زیستگاه برخی از گونه های پرندگان مهاجر عبوری نیز هست.

دریاچه نئور کجاست؟

این دریاچه در ۴۸ کیلومتری جنوب شرقی اردبیل به‌طرف خلخال در یکی از دره‌های کوهستان باغرو و در ارتفاع ۲۵۰۰ متری از سطح دریا با مساحتی بالغ بر ۲۱۰ هکتار مشتمل بر دو دریاچه کوچک و بزرگ است که در فصل بهار به هم می‌پیوندند و دریاچه واحد را به وجود می‌آورند و عمق متوسط ۵ متر است.وسعت حوضه آبریز دریاچه نئور ۴۵ کیلومتر مربع بوده و از مراتع ییلاقی عشایر فندوقلو می‌باشد. پیرامون حوضه آبریز حدود ۱۲ قله در محدوده ارتفاعی ۲۵۷۰ الی ۳۲۲۲ متر از سطح دریا وجود دارد.
دانشنامه جهان اسلام این دریاچه را بخشی از جغرافیای منطقه شمالی تالش، در ۴۸ کیلومتری جنوب شرقی شهر اردبیل و چهار کیلومتری آبادی عباس‌آباد، در ارتفاع ۵۰۰، ۲ متری معرفی کرده‌ است.

جاذبه های گردشگری دریاچه نئور

۱- ماهی‌گیری

این دریاچه دارای نوعی ماهی به نام قزل‌آلای رنگین کمان می‌باشد. هر ساله به میزان اندک بچه ماهی قزل آلای رنگین کمان جهت کنترل جمعیت گامارس‌های موجود در دریاچه‌های رهاسازی می‌گردد. در شهریورماه مسابقه تفریحی تحت عنوان «مسابقه ماهیگیری» در این دریاچه بین دوستداران صید ماهی انجام می‌شود.
ماهی‌های دریاچه نئور هر سال پیش از زمستان صید و جمع‌آوری می‌شوند زیرا در اثر یخ زدن دریاچه این ماهی‌ها نمی‌توانند در زمستان زنده بمانند و پس از زمستان دوباره ماهی‌های کوچک پرورشی در نئور رها می‌شوند.

۲- جمع آوری گیاهان دارویی

کوهستان مامن گیاهانی با خواص درمانی است که هدیه طبیعت هستند و هر کدام شان دنیایی از خواص را در خود جای داده اند. از آنجا که نئور نیز در کوهستان واقع شده، در اطراف آن می توانید گیاهان بسیاری را بیابید که از جمله آنها می توان به بابونه، بومادران، پنج انگشت،کنگر، خاکشیر و … اشاره کرد.

۳- پرنده نگری

دریاچه نئور، زیستگاه برخی از گونه‌های پرندگان مهاجر عبوری نیز به شمار می آید که برای مدتی کوتاه میهمان دریاچه می شوند و پس از کمی استراحت دوباره به راه می افتند. اگر در فصل مهاجرت راهی این دریاچه شدید برخی از انواع این پرندگان را می توانید ببینید که شاخص ترین‌شان آنقوت است و در این منطقه زاد آوری می‌کند. آنقوت پرنده‌ای از خانواده اردکیان و زیرخانواده اردک‌های غازنما محسوب می شود که دارای جثه‌ای بزرگتر از اردک های معمولی و ظاهری شبیه به غاز است. از دیگر پرندگان موجود در این دریاچه و حاشیه آن نیز می توان به کبک، چکاوک، چنگر، بلدرچین، عقاب طلایی، زاغ و انواع پرندگان گنجشک سان اشاره کرد.

۴- چشم اندازهایی از زندگی عشایر

دریاچه نئور دارای حوضه آبریزی به وسعت ۴۵ کیلومتر مربع است که از مراتع ییلاقی عشایر فندقلو به شمار می رود. به هنگام فصل ییلاق می توان مناظر و چشم اندازهای زیبایی را از زندگی عشایر و کوچ نشینان در این منطقه دید و غرق در سادگی و اصالت آنها شد.

۵- قایق سواری

با وجود چشم انداز زیبای دریاچه نئور و جلوه های اطراف آن هنوز امکاناتی برای قایق سواری در آن وجود ندارد اما برخی گردشگران با قایق های بادی به سوی این دریاچه می روند تا تفریحی فراموش نشدنی را برای خود خلق کنند و در کنار همسفران شان از آن لذت ببرند.

۶- ورزش ها و تفریحات زمستانی

با توجه به شرایط اقلیمی منطقه، در زمستان ها، متوسط دمای نئور به ۲۰- درجه سانتی گراد می رسد و کوهستانی بودن این بخش باعث می شود تا دریاچه دارای زمستان‌هایی نسبتا طولانی باشد. یخ زدگی سطح دریاچه یکی از جذابیت های آن است که باعث می شود برخی از افراد برای انجام بعضی فعالیت های زمستانی، راهی آن شوند و یا در طبیعت به برف بازی بپردازند. جالب است بدانید که آب دریاچه به مدت ۵ ماه از سال به قطر ۸۰ سانتی متر یخ می زند.

۷- کوهنوردی

نئور، دریاچه ای در میان کوهستان است و اطراف آن پر است از قله هایی که فتح‌شان تجربه ای متفاوت برای هر کوهنوردی خواهد بود. می توانید بر فراز این کوه ها قرار گیرید و از تماشای دشت زیر پای‌تان و دریاچه ای که در میان آن می درخشد، لذت ببرید. پیرامون حوضه آبریز دریاچه حدود ۱۲ قله در محدوده ارتفاعی ۲۵۷۰ تا ۳۲۲۲ متر از سطح دریا وجود دارد و هر کدام‌شان جلوه ای خاص و پر شکوه دارند.
واقع شدن نئور در ۳۰ کیلومتری دریای خزر سبب می شود که با صعود به ارتفاعات شرقی مشرف به دریاچه بتوانید منظره ای دیدنی از این دریای زیبا را نیز ببینید و غرق در تماشای آن شوید.

تفریحات در مسیر نئور به سوباتان

بخشی از تفریحات نئور به مسیر آن مربوط می شود. شما می توانید این مسیر را به گونه ای متفاوت طی کنید و از آنجا به مناطق اطراف به ویژه سوباتان هم سری بزنید.

۱- اسب سواری

اگر از علاقه مندان به سوارکاری و اسب سواری هستید و به دنبال تجربه ای فراموش نشدنی در این زمینه می گردید، کوله بارتان را آماده کنید و راهی نئور شوید. از آنجا اسب‌تان را زین کنید و به سوباتان بروید. گذر از میان جنگل و طبیعت بکر با اسب و تماشای جلوه هایی متفاوت از زندگی عشایری در میان راه، خاطره ای به یاد ماندنی را برای تان خواهد ساخت. خوشبختانه به تازگی گروه ها و تورهای اسب سواری نیز در این مسیر برگزار می شود و می توانید با اطمینان خاطر از آنها استفاده کنید.

۲- آفرود

در میان گزینه های متفاوت تفریح و خوشگذرانی، آفرود یکی از انتخاب های خوب برای کسانی است که به دنبال هیجان در سفر هستند. یکی از مسیرهای محبوب این فعالیت از دریاچه نئور، آغاز می شود و پس از عبور از کنار آلاله های وحشی و سبزه زاران دامنه شمالی البرز، آلاچیق های عشایر تالش، آبشار ورزان و چشمه ساران گزنه هونی به روستای زیبای سوباتان می رسد.

۳- پیاده روی

برخی از افراد ترجیح می دهند در قالب گروه ها و تورهای مختلف راهی نئور شوند و از دریاچه با پای پیاده به سمت سوباتان راه بیفتند. برای طی این مسیر بسته به انتخاب شما ۱۸ تا ۲۴ کیلومتر راه در پیش دارید که در ابتدا حدود ۴۰۰ متر افزایش ارتفاع دارد و بسته به توان افراد بین ۸ تا ۱۲ ساعت به طول می انجامد. اواسط اردیبهشت ماه تا اواخر خرداد ماه، بهترین فصل برای پیمودن این مسیر تماشایی است و در میان راه جاذبه هایی همچون آبشار ورزان و قله بغروداغ نیز وجود دارند که با زیبایی خود خستگی را از تن می زدایند.

۴- دوچرخه سواری

یکی از زیباترین مسیر های دوچرخه سواری و البته پر طرفدارترین آنها، از نئور آغاز می شود و تا ییلاق سوباتان ادامه می یابد. علاقه مندان به این ورزش، در قالب گروه های مختلف راهی نئور می شوند و از دریاچه تا سوباتان را رکاب می زنند تا هم از طبیعت لذت ببرند و هم تجربه ای متفاوت را برای خود خلق کنند. طول مسیر دوچرخه سواری حدود ۱۲۰ کیلومتر است و در طی آن باید از دامنه های پرشیب نیز گذشت، پس برای گذر از آن باید حرفه ای باشید.

امکانات و اقامت در دریاچه نئور

در سفر به نئور می توانید برای اقامت از گزینه های متفاوتی استفاده کنید. هتل ها و مهمانسراهای شهرهای اطراف یکی از گزینه های پیش روی شما هستند و با امکانات خود، اقامت خوبی را برای شما رقم می زنند.
اگر طالب گذراندن شب در فضایی متفاوت و در دل طبیعت هستید می توانید از میان خانه ها و کلبه های محلی یکی را برگزینید و یا خودتان دست به کار شده و کمپی را برپا سازید و شب را در زیر آسمان پرستاره به صبح برسانید.
با وجود زیبایی های بی بدیل این دریاچه، متاسفانه امکانات درخوری در اطراف آن وجود ندارد اما می توانید به امکانات محدود زیر دسترسی داشته باشید:
سرویس بهداشتی، بوفه برای تهیه خوراکی های محدود، سکوهایی برای چادر زدن، تخت هایی برای اجاره

بهترین فصل سفر به دریاچه نئور

اواسط بهار تا اواخر تابستان، بهترین زمان برای بازدید از نئور است.
بهار و تابستان :دمای متوسط این منطقه در این فصول و در گرم ترین حالت به ۲۵ درجه سانتی گراد می رسد و فضای مطبوعی را ایجاد می کند.
پاییز و زمستان: با سرد شدن هوا دما به شدن کاهش می یابد و در اواخر پاییز و اوایل زمستان دریاچه کاملا یخ می زند.

مسیرهای دسترسی به دریاچه نئور

آدرس: شمال غربی شهرستان تالش، ۴۸ کیلومتری جنوب شرقی اردبیل به‌ طرف خلخال
– از حاشیه جنوب شهرقی شهر اردبیل (میدان ایثار) وارد راه آسفالت به طرف خلخال شوید که پس از طی حدود ۳۵ کیلومتر به ده بودالالو می رسد. در سمت چپ این مسیر راه آسفالت تا روستای عباس آباد به طول ۱۰ کیلومتر ادامه دارد .پس از گذر از کنار روستای عباس‌آباد که در فاصله ۸ کیلومتری جاده و ۵ کیلومتری دریاچه قرار دارد، می توانید نئور را ببینید. جاده کوهستانی منتهی به دریاچه آسفالت است و به راحتی می توانید از آن عبور کنید اما جاده دور دریاچه خاکی است.

– مسیرهای کوهنوردی و گردشگری:
۱- هشتپر (تالش)، ریک، کیشون بن، شیله وشت، مریان، قلعه جوق، حفظ‌آباد و عباس‌آباد.
۲- هشتپر (تالش)- ریک، کیشون بن، رزه، بسک، اسبومار، دَسر، کانتی کت، ضلع شرقی دریاچه
۳- هشتپر (تالش)- ریک، کیشون بن، رزه، بسک، سوباتان (سووتن)، آبشار ورزان، گزنه هونی، ضلع شرقی دریاچه
۴- خلخال، گیوی، فاراب، قره قشلاق، کزور، خلفلو، هل آباد، حفظ‌آباد و عباس‌آباد.
۵- اردبیل، هیر، شبلو و عباس‌آباد.