11 -2668

مراسم نخل گردانی در یزد

3034 دفعه

مراسم نخل گردانی یزد در میدان امیرچخماق یزد برگزار میگردد. در روز عاشورای حسینی هنگامی که وارد میدان تاریخی امیر چخماق می شوی، سیل عظیمی از جمعیت سیاه پوش را میبینی که با احترام ناظر صحنه ای هستند. بانوان و مردانی که با چشمانی گریان با صدایی آرام نجوا می کنند و گاه از میان ناله ها فریاد "یاحسین" شنیده می شود. مردم يزد، به مراسم نخل برداری بسیار معتقدند تا آنجا که با دیدن آن، درود می فرستند و خود را با آن متبرک می کنند. نذر برای نخل از آداب مرسوم یزدیهاست که برای اموری چون برآورده شدن حاجات، رفتن به زیر نخل و... انجام می شود.

مراسم نخل گردانی یزد

تعریفی که در لغت نامه دهخدا برای نخل آمده این چنین است : " نخل يعنى تابوت بزرگ و بلندى كه بر آن خنجر، شمشير و پارچه‏ هاى قيمتى و آينه‏ ها بسته است و در روز عاشورا با عنوان تابوت امام حسين عليه‏ السلام حركت داده مى شود و چون شبيه درخت خرما ساخته مى‏ شود، به آن نخل می گویند." بنا بر این تعریف، نخل نمادی از پیکر مطهر امام حسین (ع) و نزیینات آن مثل خنجر و شمشیرهای تمثیلی از ضرباتی است که به بدن امام (ع) از سوی سپاه دشمن اصابت کرد.

مراسم نخل گردانی یزد

اسكلت چوبى اتاق مانندى كه در ايام عزادارى دهه اول محرم و در آستانه روز عاشورا به وسيله پارچه‏ هاى الوان، آينه، چراغ، شيشه‏ هاى رنگى، چوب، فلز و امثال آن تزيين مى‏ شود را نخل میگویند. نخل را در مراسم عزاداری سیدالشهدا بر دوش خود حمل می کنند و همراه آن به عزاداری و نوحه خوانی می پردازند.

مراسم نخل گردانی یزد

مراسمی باشکوه که نخلی بزرگ را در میان میدان، جوانان و مردانی تنومند بر روی دوش نهاده و آن را حمل می کنند. نخل بسیار بزرگ و  سنگين وزن است و معمولا از چوب درخت گردو ساخته می شود آنچنان كه چندین مرد قوى بايد آن را از زمين بر دارند و بر دوش خود حمل كنند. مراسم نخل برداری با یک نظم خاص اجرا می شود و با هدایت یک شخص به عنوان سردسته و نوای "یا حسین" آن را جابه جا می کنند. اگر نخل برزگ و سنگین باشد هر جبهه از نخل مربوط به یک یا چند محل می شود  که در هنگام به حرکت در آوردن باید در جبهه مخصوص خود قرار گیرند و نخل را هدایت کنند.

افراد با پای برهنه داخل قسمتهای خالی چوبهای حمال قرار می گیرند و یکی از سادات باتجربه رهبری هدایت نخل را به عهده می گیرد و با فرمان او و ذکر "یا حسین" مسافتی که از قبل تعیین کردند را طی می کنند و دوباره به جایگاه خود باز می گردند. در هنگام حركت نخل، يكي، اذان مي گويد و ديگري، اشعار حماسي يا ابياتي از دوازده بند مشهور محتشم كاشاني را مي خواند. این مراسم غروب عاشورا، پس از شام غریبان به اتمام می رسد و نخل را به جایگاه خود در حسینیه یا میدان برمی‌گردانند و به سوگواری و عزا می پردازند.

مراسم نخل گردانی یزد

یزدی ها معمولا نخل را بعد از اذان ظهر عاشورا به حرکت در می آورند به نیت زمان شهادت امام حسین (ع) که بعد از اقامه نماز ظهر و عصر رخ داد.دو نخل بزرگ در یزد وجودارد که یکی مربوط به نخل "ميدان بعثت"، "ميدان مير چقماق" يا نخل "حسينيه شاه ولي" شهر تفت با یازده متر ارتفاع، می باشد. در محل های مختلف، نخل برداری در زمانهای مختلف صورت می گیرد. مثلاً در محله "كوچه بيوك" يزد در صبح عاشورا، در "خير آباد" در يك ساعت به ظهر عاشورا، در "اشكذر" نيز در عصر عاشورا و در ساير جا ها نيز كمابيش در همين ساعات، نخل برداري صورت مي گيرد.

 مراسم ویژه سوگواری سیدالشهدا به عنوان یکی از فرهنگهای ملی در فهرست آثار معنوی سازمان میراث فرهنگی به ثبت رسیده است.

برای مشاهده مطالب و تصاویر گردشگری به  کانال راهنماسفر مراجعه کنید.

آخرین ویرایش در چهارشنبه, 23 مرداد 1398 15:49