سرانجام در سال 1317 کار ساخت کلیسا به پایان رسید و در سال 1324 به دست شادروان گارهگین کاتولیکوس به نام «کلیسای حضرت مریم» تقدیس شد.
سپس در سال 1387 موزه اسقف اعظم آرداک مانوکیان در مجاورت کلیسا تاسیس شد و به طور رسمی درآبان 1387 با حضور پیشوای دینی ارمنیان، جاثلیق اعظم آرام اول، رهبر کل ارمنیان حوزهٔ سیلیسی، که به عنوان مهمان رسمی در تهران حضور داشت، افتتاح شد.
آرداک مانوکیان نام رهبر دینی کلیسای ارمنی ایران است که موزه به نام ایشان نامگذاری شده است ولی به نام موزه مردمشناسی ارامنه شهرت دارد.
در حال حاضر این موزه پایگاه کلیساهای تاریخی ایران است که وابسته به سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری میباشد.
وارد کلیسا که میشویم دو آرامگاه همراه با تندیسهایشان یکی آرداک مانوسیان، دهشمند و دیگری تندیس یپریم خان از مبارزان دوره مشروطیت را مشاهده میکنیم.
در بخشهای دیگر موزه آثار ارزشمند دیگری وجود دارد از جمله:
آثار لیلیت تریان که نقاش و مجسمهساز برجسته کشور بود و یکی از یادگاران وی تندیس یپریم خان است که در سال 1349 جهت نصب در کلیسا ساخته شد.
در بخش دیگر وسایلی که برای آئین ارامنه استفاده میشده مانند کلاه، کمربند، آوندهایی که درون آنها کندر برای خوشبویی ریخته میشده است، هم چنین ساز و ناقوسهایی که از مناطق گوناگون گردآوری شدهاند، به نمایش گذاشته شده است.
در بخش دیگر تالار پوشش سنتی ارامنه در دوره های گوناگون دیده میشود که لباس ملکه گوراندوخت همسر شاه گاگیگ قارص همچنین لباس منطقه فریدن که تا سالهای اخیر مورد استفاده قرار میگرفته است.
یکی از بخشهای مهم موزه آرداک مانوکیانآرداک مانوکیان بخش نمایش کتابهای دستنویس انجیل است که قدمتشان به 450 سال قبل برمیگردد.
آدرس موزه:
خیابان جمهوری – خیابان میرزا كوچك خان (در امتداد خیابان 30 تیر) – شماره 15 ، كلیسای مریم مقدس – ضلع شمال شرقی حیاط كلیسا
{tortags,783,3}