دریاچه زریوار نگین کردستان

دریاچه زریوار کجاست؟

تالاب آب شیرین زریبار یا زریوار در فاصله ۳ کیلومتری غرب شهر مریوان، در استان کردستان و از مکان‌های دیدنی و گردشگری این استان و شهر مریوان است. این تالاب در طول جغرافیایی ′۸°۴۶ و عرض جغرافیایی ′۳۲°۳۵ و ارتفاع ۱۲۸۵ متری از سطح دریا واقع گردیده‌ است. طول دریاچه زریبار حدود ۵ کیلومتر و عرض آن حدود ۱٫۶ کیلومتر است. وسعت تالاب به دلیل تغییرات حجم آبی در فصول مختلف متغیر و حداکثر عمق آن ۵/۵ متر است. حجم تقریبی آب تالاب حدود ۳۰ میلیون متر مکعب برآورد شده‌ است. محیط تالاب حدود ۲۲، ۵کیلومتر و میزان متوسط بارندگی ۷۸۶ میلی‌متر در سال است. رطوبت نسبی برابر ۴/۵۸ درصد و متوسط تبخیر سالیانه معادل ۱۹۰۰ میلی‌متر گزارش شده‌ است. این دریاچه ۱۰۲اُمین اثر طبیعی است که توسط سازمان میراث فرهنگی در ۲۰ بهمن ۱۳۸۹ در فهرست میراث طبیعی ایران قرار گرفت.

نامگذاری 

دریاچه زریوار بزرگترین و زیباترین دریاچهٔ آب شیرین باختر ایران و یکی از منحصر به ‌فردترین دریاچه‌های آب شیرین در جهان به‌ شمار می‌رود و کلیه شرایط جامع یک تالاب بین‌المللی را داراست. این دریاچه به باور مردم محلی دریاچه‌ای افسانه‌ای و سرشار از رازها و داستان‌هاست. افسانه‌ای بودن دریاچه را به خودجوش بودن آن نسبت می‌دهند و با آنکه آب آن از هیچ رودخانه‌ای فراهم نمی‌شود اما سده‌هاست که همچنان آینه ‌سار آسمان آبی و ابرهایش است. نام اصلی آن «زیراوبار» بوده‌ است که به زبان کردی به معنی آب کف کنار است. چون آب دریاچه زریوار از تعدادی چشمهٔ کف‌ جوش و بارش تأمین می‌شود و در بیشتر زمستان‌ها سطح دریاچه کاملاً یخ می‌بندد. نام زریبار را می‌توان تغییر یافته این نام دانست. واژه زریبار یا زریوار متشکل از دو واژه زری و یا زریا به معنی دریا (در زبان کردی) و پسوند تشبیهی وار یا بار است که ترکیبش معنی دریاچه است.

اکوسیستم تالاب زریوار

پوشش گیاهی

دریاچه زریوار به عنوان یک واحد اکولوژیکی و یک اکوسیستم آبی در کردستان پدیده‌ای بسیار زیبا و نادر می‌باشد. زریوار با قرار گرفتن در یک دره طولی نسبتاً وسیعی از دو طرف غرب و شرق با کوه‌های پوشیده از جنگل احاطه شده ‌است. پوشش غالب اراضی در این منطقه را جنگل و بیشه زارهای نیمه انبوه تشکیل می‌دهند که گونه غالب جنگلی آن بلوط ایرانی بوده و در حالیکه سایر گونه‌های جنگلی دیگر مانند گلابی وحشی، زالزالک، بادام در شیبها و نقاط مختلف آن خودنمایی می‌کند. از پوشش‌های گیاهی دریاچه می‌توان به گیاهان شناور چون سراتوفیلیوم، سریوفیلیوم و گونه‌هایی از گیاهان خاردار و از گیاهان حاشیه‌ای می‌توان به گونه‌های نی، هزارنی، بارهنگ آبی، نیلوفر آبی، علف هفت ‌بند، پیچک‌ها، لویی و بزواش، جگن و نعناع اشاره کرد.

پوشش جانوری

آبزیان
گونه‌های بومی: سیاه ماهی خالدار، سیاه ماهی معمولی، عروس ماهی، ماهی گامبوزیا (در حال حاضر این‌گونه‌ها در دریاچه یافت نمی‌شوند) گونه‌های غیربومی: ماهی آمور سفید، کپور آیینه‌ای، کپور معمولی، کپور سرگنده و فیتوفاک اشاره کرد. ضمناً یک گونه مارماهی، ۵ گونه فیتوپلانکتون و ۱۷ گونه زئوپلانکتون شناسایی شده‌ است. در خصوص گونه‌های وارداتی اخیر توسط سازمان شیلات و آبزیان می‌توان به گونه ماهی Gambosia siaaffinhs از خانواده poecilidae و یک گونه میگوی غول پیکر آب شیرین اشاره کرد.

در حال حاضر بیش از ۳۱ گونه پرنده بومی و مهاجر زندگی می‌کنند که از این تعداد تقریباً ۱۴ گونه بومی و مابقی انواع پرندگان مهاجرند. اردک سرحنایی و سرسبز (Anos platyrhynchos)، اگرتها، بوتیمار بزرگ و کوچک، انواع چنگر، پرستوهای دریایی، کشیم بزرگ (Podiceps cristafus) و کشیم کوچک (Tachybaptus ruficolis)، کاکائیها، حواصیل خاکستری، خوتکا، گیلار، و پرندگان شکاری همچون سنقر تالابی و دلیچه از گونه‌های با اهمیت و ارزشمند این تالاب به‌ شمار می‌آیند.

پستانداران
روباه قرمز، خرگوش، گراز و گربه وحشی. لازم است ذکر شود که گونه‌های یاد شده به ویژه پرندگان، همهٔ پرندگان تالاب را شامل نشده بلکه شامل پرندگانی است که به صورت اکثریت بوده و برای افراد قابل مشاهده و تشخیص‌اند که این خانواده‌ها در طبقه‌ بندی تالاب‌ها حائز اهمیت می‌باشد. معرفی (وارد نمودن) گونه‌های غیر بومی برای تولید آبزیان، در کوتاه‌ مدت سود اقتصادی دارد اما در بسیاری موارد در درازمدت به نابودی گونه‌های بومی و از بین رفتن محیط طبیعی و کاهش ارزشهای تالابی منجر می‌شود.

امکانات گردشگری

پارکینگ کنار دریاچه
نمایشگاه‌های صنایع دستی
هتل چهار ستاره نوروز در مریوان
هتل چهار ستاره زریوار در کنار دریاچه
ستادهای اسکان مهمانان در تعطیلات عید و تابستان
خرید از بازارچه مرزی باشماق در فاصله ۱۶ کیلومتر