22 فروردين 1397

سازه های آبی شوشتر در خوزستان

3329 دفعه

شهر شوشتر یکی از شهرهاي استان خوزستان در جنوب غربي ايران است اين شهر در دامنه هاي رشته کوه زاگرس واقع شده است. سازه‌ و مجموعه آبشارهای تاریخی شوشتر مجموعه‌ ای به هم پیوسته از پل ها، بندها، آسیاب‌ ها، آبشارها، کانال‌ ها و تونل‌ های عظیم هدایت آب هستند که در ارتباط با یکدیگر کار می‌کنند. این مجموعه به منظور بهره گیری از نیروی آب به عنوان محرک آسیاب های صنعتی ساخته شده است و با توجه به زمان ساخت از شاهکارهای فنی و مهندسی در جهان است.  اين شاهکار در واقع مرکز جذب گردشگر و محقق خواهد بود و به معرفي اين سازه  ارزشمند تاريخي خواهد پرداخت.

مجموعه آسیاب ها و آبشارهای شوشتر از بی‌ مانندترین نمونه‌ هایی است که جهت استفاده بهینه از آب در ادوار کهن مورد بهره‌ برداری قرار گرفته است. ساسانیان در این مجموعه از روش های باستانی بسیار ویژه برای تقسیم آب رودخانه کارون به تمامی نقاط شهر شوشتر و حتی شهرهای دیگر استفاده کرده اند. اساس کار مجموعه به این صورت است که سد گرگر مسیر رودخانه را مسدود کرده و سطح آب را برای آبگیری سه تونل حفر شده در تخته سنگ بالا می‌آورد و تونل‌ های سه‌ گانه آب را به مجموعه هدایت می‌کنند و به کانال‌ های متعددی تقسیم می‌شوند که پس از گرداندن چرخ آسیاب‌ ها، آب به صورت آبشارهایی به محوطه‌ ای حوضچه مانند سرازیر می‌شود.

یکی از ویژگی بسیار زیبا و منحصر بفرد که در این مجموعه وجود دارد و منظره ای خاص و ویژه به آن می‌ بخشد این است که آب حاصل از پساب آسیاب‌ ها به صورت آبشارهای مصنوعی زیبا به محوطه‌ ای حوضچه مانند می‌ریزد که منظره‌ ای چشم نواز و دل‌ انگیز را در مقابل دیدگان هر بیننده به وجود می‌آورد. همچنین در محوطه پشت بند که محل آبگیری سه تونل معروف سه کوره، دهانه شهر و بلیتی است نیز چشم انداز زیبایی به چشم می‌خورد.

در سفرنامه مادام ژان ديولافوا باستان شناس نامدار فرانسوي از اين مجموعه به عنوان بزرگ ترين مجموعه صنعتي پيش از انقلاب صنعتي ياد شده است. ابن بطوطه جهانگرد مشهور عرب نيز مي نويسد: وقتي اعراب ايران را فتح کردند آبشارهاي شوشتر را جزو عجايب هفتگانه جهان مي دانستند.

همه ساله گردشگران و جهانگرداني از سراسر جهان براي بازديد از اين مجموعه شگفت انگیز به شوشتر سفر مي کنند موقعیت ممتاز و شرایط مناسب زندگی در شوشتر به دلیل مجاورت با رودخانه کارون امکانات مناسبی را برای مستقر شدن در این منطقه فراهم کرده است.

در نشست سالانه اعضای کمیته میراث جهانی یونسکو در ۲۶ ژوئن ۲۰۰۹ (۵ تیرماه ۱۳۸۸) در شهر سویل اسپانیا، این پرونده با احراز معیارهای ۱، ۲ و ۵ با عنوان «نظام آبی تاریخی شوشتر» در فهرست میراث جهانی یونسکو با شماره ۱۳۱۵ به ثبت رسید.

آخرین ویرایش در شنبه, 19 مرداد 1398 15:25