سی و سه پل یا پل اللهوردی خان پلی است یکی از شاه کارهای معماری و مهندسی تاریخ ایران است. با ۳۳ دهانه، ۳۰۰متر و عرض ۱۴ متر می باشد که توسط اللهوردی خان اوندیلادزه در سال ۱۰۱۱ هجری قمری بر روی زایندهرود در شهر اصفهان و همزمان با حکومت شاه عباس صفوی ساخته شده و محل برگزاری مراسم جشن آبپاشان و همچنین مراسم خاجشویان ارامنه اصفهان در دوره صفویه بوده است.
این پل از معماری بسیار زیبا و متناسب برخوردار است، در واقع ترکیب فنون در مهندسی با هنر معماری میباشد. نظم طولانی دهانه های آن ، ابهت و وقار خاصی در آن به وجود آورده است . در طرفین سطح فوقانی، دو راهروی سرپوشیده ساخته شده که هم در زمستان و هم در تابستان سرپناه مطمئنی برای عابرین می باشد.
بر اساس نظر کارشناسان زمینشناسی و میراث فرهنگی پایه و فونداسیون این پل به گونهای طراحی شده که استحکام آن در رطوبت بیشتر است؛ بنابراین اگر خشکی رودخانه در دراز مدت ادامه یابد، امکان خطر برای سی و سه پل وجود دارد.
ازآثار دوره سلطنت شاه عباس اول است، که با هزینه و نظارت سردار او به نام الله وردیخان در سال ۱۰۰۵هجری بنا شده است. همچنین ارامنه جلفا مراسم خاج شویان را در نزدیکی این پل انجام می دادند. این پل در ابتدا دارای چهل چشمه (دهانه) بوده که از هر چشمه آب خارج میگردیده، پلی بسیار عریض و طویل و مرتفع، شالوده آن با سنگ و آهک ریخته شده و با آجر و گچ بالا رفته و دو طرف پل آن نرده داشته و موقع طغیان رود تفرجگاه باشکوهی بوده است. هفت دهانه این پل گرفته شده و اکنون ۳۳ دهانه دارد و از این رو به پل ۳۳ چشمه شهرت دارد.
وضعیت این پل با قدیمش تفاوت زیادی نکرده است. ایوانچه ها و غرفه های زیبا و متناسب طرفین پل که جای نشستن اهالی و عبور و مرور است به همان حالت اولیه باقی مانده است. هم اکنون طول این پل ۲۹۵ متر و عرضش ۱۳/۷۵ متر میباشد. در دوره صفویه ارامنه حق داشتند تا میدانی که اول پل احداث شده بود جمع شوند و مال التجاره و صنایع خویش را با صنعتگران اصفهانی تبدیل نمایند و حق نداشتند از این پل عبور کرده داخل شهر شوند در جل این پل مجسمه رضا شاه کبیر بر روی ستونی بارتفاع ۵ متر دیده میشود که اسبی سوار و به طرف شما متوجه است اطراف این مجمسه فعلاً میدان ۲۴ اسفند و یا میدان مجسمه نامیده میشود.
این اثر در تاریخ ۱۵ دی ۱۳۱۰ با شماره ثبت ۱۱۰ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
