زرتشتیان از جمله اقلیت های مذهبیاند که دارای آداب و رسوم خاصی هستند. پیروان زرتشتیان بناهایی را میساختند که آنها را مخصوص به خودشان میپنداشتند و آداب و رسوم خود را در این بناها اجرا میکردند. از جمله این بناها، قبرستان زرتشتیها در یزد است که دارای آداب و رسوم خاصی برای مردگان زرتشتی هاست.
گور دخمه زرتشتیان یزد که به نام های برج خاموش و برج سکوت معروف است، در شهر یزد در منطقه ای به نام صفاییه و روی یک کوه کم ارتفاعی قرار دارد که نام این کوه، کوه دخمه است که جزو آثاری است که بسیاری از مردم از آن بازدید میکنند.
تاریخچه گور دخمه زرتشتیها
در این قبرستان طبق آداب و رسوم زرتشتیها، اجساد مرگان را در آن قرار میدادند تا خوراک لاشخورها شوند. درون این قبرستان که به شکل گودالی است، سوراخی قرار دارد تا بعد از اینکه لاشخورها اجساد را خوردند استخوان ها در دورن این چاه ریخته شود. در زمان های دور حدود نیم قرن پیش این آداب و رسوم که مردگان را در جایی مانند دخمه بریزند ممنوع بود و حالا زرتشتیان اجساد خود را در کنار این دخمه که قبلاً خوراک لاشخورها بود دفن میکنند.
دور قبرستان زرتشتی ها در یزد دیواری ضخیم و به شکل برج که بسیار محکم و با دوام است، قرار دارد و پله هایی بسیار سطح زمین را به این قبرستان هدایت میکند.
تقسیم بندی گور دخمه زرتشتی ها
همانطور که گفته شد داخل گور دخمه زرتشتی ها در یزد به صورت گودالی است که با تخته سنگ های بسیار بزرگی مفروش شده است. این گودال به سه قسمت مختلف برای افراد مختلف تقسیم بندی میشود که این تقسیم بندی شامل موارد زیر میباشد:
– قسمت نوار بالایی که نزدیک به دیوار این قبرستان میباشد که مخصوص مردها است.
– قسمت نوار میانی که بعد از قسمت مردها قرار دارد مخصوص زن ها است.
– و در نهایت نوار داخلی که بعد از قسمت زن ها قرار دارد مخصوص کودکان است.
در انتها قسمت وسط گودالی است که به آن اشاره کردیم، جایگاه استخوان هاست که استخوان های هر سه دسته در این گودال ریخته میشود، انتهای این گودال تخته سنگ متحرکی به نام ارویس قرار دارد.
ساخت قبرستان زرتشتی ها
این قبرستان یا همان دخمه را یکسان میساختند و اندازه و ابعاد دقیق و مشخصی را نداشت بلکه بر اساس تعداد جمعیت و افراد شهرها و روستاهای زرتشتی نشین میساختند. برای اینکه مواد آلوده به زمین برخورد نداشته باشد، قبرستان زرتشتی ها در یزد را با خشت خام و گچ میساختند.
ساخت قبرستان زرتشتی ها در یزد اصولی دارد که در هنگام ساخت رعایت میکردند و آن کوبیدن ۴ میخ بزرگ، ۳۶ میخ متوسط و ۲۶۰ میخ کوچک بر زمین بوده است. همچنین صد نخ پنبه را به صورت یک ریسمان در میآوردند و سه بار آن ریسمان را دور تا دور این قبرستان به گرد این میخ های کوبیده شده میپیچاندند.