شهرستان ابرکوه در استان یزد دارای آثار باستانی و تاریخی بسیارزیادی است که از جمله ی این آثار میتوان به یخچال خشتی ورودی ابرکوه اشاره کرد ، یخچال خشتی ابر کوه در ابتدای ورود به شهر ابرکوه از سمت استان فارس و یا خروجی از سمت یزد قرار دارد.
لازم به یادآوری است که ابرکوه (ابرقو) شهری در استان یزد است. این شهر مرکز شهرستان ابرکوه است و در بخش مرکزی این شهرستان قرار گرفتهاست. این شهرستان در مسیر بزرگراه یزد - اقلید - یاسوج قرار دارد. ارتفاع یخچال اصلی یادشده در این شهرستان حدود ۲۰متر است.
قدیمترها که یخساز و یخچالی وجود نداشت مردم بناهای مخروطی میساختند که داخل آن هوای خنک جریان داشت و یخها را میتوانستند در آن نگهداری کنند. از این یخچالهای خشتی ۴عدد در ابرکوه باقی مانده است.
شواهد تاریخی نشان میدهد که مسئول یخچال، پس از انبار کردن یخ با مقداری گیاه خشک یا خار و هیزم دریچههای بنا را مسدود میکرده است . سطح کف داخل بنا، گودتر از سطح زمینهای بیرونی ساخته شده است. یخچالها دارای ۴ بخش عمده شامل حوضبند، مخزن یخ، دیوارهای سایه انداز و گنبد بزرگ روی مخزن هستند. همچنین این بناهای تاریخی اغلب دو ورودی داشتند که یکی در سمت شمال و دیگری در سمت جنوب بوده و در زمستان از در شمال و در تابستان از در جنوبی آن استفاده میشده است و فرد یخچالدار از این در، یخ را به مشتری تحویل میداد و وقتی از ورودیها استفاده نمیشد، آنها را با یک تیغهی خشت و گل مسدود میکردند.
ارتفاع بلند یخچالها هم برای ذوب نشدن یخها در روزهای گرم تابستان بوده است، چون گرما در ارتفاع بالاتری قرار میگیرد.
مصالح بهکار رفته در بنا، سنگ و خشتخام و گل و چوب و آهک است. معمار آنها ابتدا حدود ۵۰ سانتیمتر را با مصالح سنگ، ملات، ماسه و آهک بنا میکرده و باقی را با خشت و گل میساخته است. از ویژگیهای بارز این بنا طرح و فرم ساخت آن است. گفتنی است در بیشتر موارد یخچالهای خشتی در مالکیت خانها و خواص بوده و در برخی موارد هم فرد خیری آن را برای استفاده مردم میساخته و وقف میکرده است.