کاخ عالی‌قاپو به ترکی به معنی «درگاه بلند» ساختمانی است 6 طبقه است که هر طبقه تزیینات مخصوص دارد. که نمونه منحصر به فردی از معماری کاخهای عهد صفوی است، به طورکلی بنای عالی قاپو به عنوان یک بنای تشریفاتی خوش ساخت و زیبا دستاورد دیگری از هنر معماری دوران صفویه است که در اوایل قرن یازدهم هجری ( بین سالهای ۹۷۱ تا ۹۷۷ خورشیدی ) پس از انتقال پایتخت از قزوین به اصفهان به فرمان شاه عباس اول در اصفهان ساخته شد و شاه صفوی سفرا و شخصیت های عالیقدر را در عالی قاپو به حضور میپذیرفته است.
کاخ عالی‌قاپو روبروی مسجد شیخ لطف‌الله و در ضلع غربی میدان نقش جهان واقع شده‌است که از شهرت جهانی برخوردار است. ارتفاع آن ۴۸ متر است و ۶ طبقه دارد که با راه‌پله‌های مارپیچ می‌توان به آنها رسید. بنای عالی قاپو بلندترین عمارت چند طبقه تا چند دهه اخیر در شهر اصفهان بوده است. کاخ عالی قاپو بدلیل اضافات و الحاقات معماری در هر سو نمایی متفاوت دارد به طوری که بنا از میدان نقش جهان ۲ طبقه از پشت ساختمان ۵ طبقه، از طرفین بنا ۳ طبقه و با احتساب طبقه همکف بعنوان اولین طبقه، در کل ۶ طبقه می باشد.
دو راه پله مارپیچ در دو گوشه طبقه اول راههای ارتباطی را تشکیل میدهند. بالای طبقه اول چهار طبقه هست که هر دو طبقه علاوه بر اتاقهایی که دارند دارای تالار بزرگ هستند. نخستین تالار به وسیله دری بزرگ به ایوان بخش جلویی عمارت باز می‌شود. بر در دیوار این تالار نقوشی زیبا و رنگارنگ وجود دارد که اغلب از آثار رضا عباسی است. دلیل اینکه عالی قاپو در زمره آثار باشکوه و بسیار نفیس عصر صفوی قرار گیرد، مینیاتورهایی هست که کار هنرمند معروف عصر صفوی رضا عباسی است، نقاش معروف عهد شاه عباس، نقاشی های گل و بوته، شاخ و برگ، اشکال وحوش و طیور و گچبری های زیبای آن به شکل انواع جام و صراحی در تاق ها و دیوارها تعبیه شده است وشاه صفوی و مهمانان او، از تالار همین عمارت مناظر بازی چوگان، چراغانی، آتش بازی ها و نمایش های میدانی را تماشا می کردند.
عمارت عالی قاپو در طبقه ششم تالاری بزرگ دارد که تالار آن «اتاق موسیقی» یا «اتاق صوت» نیز نامیده می‌شود.که تماما گچ کاری است. این تالار بر اساس شناخت فیزیکی صوت و انعکاس آن به نحوی ساخته شده که مثل یک استودیوی مجهز به ضبط صدا طنینهای اضافی صدا را از بین می برده است و اصوات را به صورتی صاف به تمام قسمتهای تالار میرسانده است. دیوارهای اتاقهای اطراف نیز با نقاشیهای زیبا تزیین شده اند. در اتاق موسیقی یا اتاق صوت ، گچبری هایی به شکل انواع جام و صراحی در دیوار تعبیه شده که ساختن و پرداختن این اشکال به غیر از نمایش زیبایی، خلاقیت و ابتکار هنرمندان گچکار، برای این بوده که انعکاسات حاصل از نغمه های نوازندگان و اساتید موسیقی، به وسیله این اشکال گرفته شده و صداها طبیعی و بدون انعکاس به گوش برسند.
با آنکه بعد از دوره صفویه به تزیینات بناها خسارات جبران ناپذیری وارد شده ولی هنوز شاهکارهایی از گچبری ها و نقاشی های عهد صفویه را در بر دارد و بازدید کنندگان را به تحسین وا می دارد.